Fundacja Donum Vitae powstała w 2012 r. z troski o wartość rodziny oraz promocję naturalnych metod jej planowania. Od początku swojego istnienia czynnie współpracuje z Fundacją Małych Stópek, promując obronę życia od poczęcia do naturalnej śmierci. W tym roku swoją działalność rozpoczęła Poradnia Donum Vitae. O problemie utraty, grobowcu Dziecka Utraconego i poradnictwie rodzinnym, rozmawialiśmy z Martą Kuśmierek prezesem zarządu Fundacji.

Anna Piotrowska: Jak powstała Fundacja Donum Vitae i skąd pochodzi jej nazwa?

Marta Kuśmierek: Wyrosła ze środowiska założycieli Fundacji Małych Stópek, a także osób zaangażowanych w organizację szczecińskiego Marszu dla Życia. Sama nazwa „Donum Vitae” pochodzi od nazwy instrukcji Kongregacji Nauki i Wiary o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania z 1987 roku. Podpisał ją ówczesny prefekt kongregacji kard. Joseph Ratzinger. Donum Vitae to z łaciny dar życia.

Dlaczego przez jedno środowisko zostały powołane aż dwie fundacje? Czym się różnią?

M.K.: Zamysł pierwotny był taki, że Fundacja Małych Stópek, tak jak to jest obecnie będzie ukierunkowana na działania stricte pro-life, na organizację Marszu dla Życia, na edukowanie młodzieży w temacie wartości ludzkiego życia oraz pomoc przyszłym matkom w trudnej sytuacji życiowej, które rozważają dokonanie aborcji. Z kolei Fundacja Donum Vitae zajmuje się problematyką ludzkiej płodności, czyli wspieraniem płodności poprzez naturalne metody, planowania rodziny i promocji naprotechnologii. Druga rzecz, na której opieramy naszą działalność to utrata dziecka przed narodzeniem – temat dużo trudniejszy i bardziej skomplikowany.

Jakie działania podejmujecie na rzecz osób borykających się z utratą?

M.K.: Z naszej inicjatywy w każdą drugą środę miesiąca w parafii Świętej Rodziny w Szczecinie odbywa się Msza Święta z udziałem osób, które doświadczyły utraty dziecka. Każdego miesiąca po tej mszy ma również miejsce spotkanie dla nich. Oprócz tego promujemy Dzień Dziecka Utraconego, przypadający na 15 października. Od kilku lat organizujemy obchody tego dnia w naszym mieście. Promujemy informacje na temat możliwości pochówku dziecka po poronieniu.

Osoby po takich przejściach chcą rozmawiać na tak bolesne tematy, jak utrata dziecka?

M.K.: Fundacja Donum Vitae prowadzi telefon zaufania dla osób po stracie. Pod numer telefonu 504 646 015 dzwonią osoby borykające się z problemem straty dziecka. Telefon dostępny jest w czasie dyżurów w poniedziałki i środy od 20 do 22. Pomagamy wówczas zarówno ze strony psychologicznej, duchowej, jak i w kwestiach formalnych. Czasem faktycznie osoby po stracie bardziej potrzebują rozmowy o tych sprawach formalnych, to jest łatwiejsze i pomaga nie myśleć o cierpieniu.

Dlaczego promowanie takich informacji jest ważne?

M.K.: Ponieważ problem utraty jest bardzo często bagatelizowany lub niezrozumiany, nawet przez pracowników szpitala. Osoby, które doświadczają utraty nie są otaczane wystarczającą opieką.

Dlaczego tak się dzieje?

To złożony problem. Teoretycznie lekarze wiedzą, że rodzice zmarłych przedwcześnie dzieci mają prawo do ich pochówku. Jednakże po doświadczeniu poronienia, rodzice albo nie są dostatecznie informowani o tym prawie przez lekarzy albo są informowani w taki sposób, że nie potrafią podjąć decyzji o zabraniu ciała swojego dziecka.

A czy to prawo do pochówku jest w jakiś sposób zależne od momentu w którym nastąpiła śmierć nienarodzonego dziecka?

Absolutnie nie. Rodzice mają absolutne prawo do pochówku swojego utraconego dziecka, niezależnie od momentu w którym zmarło, czyli niezależnie od tego jak bardzo ciąża była zaawansowana lub nie. Ta wiedza jednak wciąż gdzieś umyka dlatego staramy się prowadzić kampanię informacyjną na ten temat za pośrednictwem internetu.

Co się dzieje z ciałami dzieci, których rodzice po utracie nie odebrali ze szpitala?

Jeśli szpital sam nie zorganizuje pochówku to takie ciała są traktowane jako odpad medyczny i razem z innymi odpadami utylizowane.

A jeśli zorganizuje?

To ciała tych dzieci zostają skremowane, a ich popioły zostały zasypane w Ogrodzie Pamięci na naszym szczecińskim cmentarzu Jest tak w niektórych szpitalach jak na przykład na Pomorzanach w Szczecinie, który w ciągu ostatnich 10 miesięcy dokonał tak zwanego „pochówku” 30 ciał dzieci.

Fundacja Donum Vitae pragnie zmienić formę pochówku takich dzieci?

Zależy nam, aby te pochówki miały formę obrzędu religijnego, dlatego podjęliśmy decyzję stworzenia Grobowca Dziecka Utraconego. W naszym mieście nie ma takiego miejsca, gdzie można złożyć ciała dzieci, których rodzice nie odebrali ze szpitala.

Jakby to technicznie wyglądało?

Jeżeli utrata dziecka nastąpi gdzieś w okolicach Szczecina, lub w którymś ze szczecińskich szpitali, na oddziale ginekologiczno-położniczym, ciało nie zostanie odebrane, a szpital przekaże je do pochówku, to zostanie pochowane w grobie masowym. Rodzic będzie miał miejsce gdzie będzie mógł zapalić znicz dla uczczenia pamięci swojego utraconego dziecka. Te ciała byłyby pochowane zbiorowo dwa razy w ciągu roku.

Jak wyglądały rozmowy i przygotowania do tego projektu?

To był bardzo długi proces. Chodziliśmy od urzędu do urzędu, rozmawialiśmy z wieloma przedstawicielami władz w naszym mieście w tym również z władzami cmentarza. Zajęło nam to wszystko 3 lata, ale na szczęście w tym roku ten projekt zostanie sfinalizowany i grobowiec stanie.

Z jaką reakcją na wasze pomysły ze strony miasta się spotykacie?

Z bardzo dobrą reakcją. Miasto też widzi potrzebę stworzenia takiego miejsca i bardzo mocno się zaangażowało, przyjęło to jako swój własny projekt i przeznaczyło na to konkretną kwotę w budżecie miasta, więc widać, że zależy im na tym, aby ten problem został rozwiązany.

Co jeszcze pozostało do zrobienia?

W związku z planami postawienia grobowca Dziecka Utraconego,  naszym zadaniem jest przekazanie Urzędowi Miasta gotowego projektu grobowca, który będzie już przez miasto realizowany. W związku z tym zorganizowaliśmy konkurs na koncepcję rzeźby, która będzie wieńczyć ten grobowiec. To był konkurs plastyczny, brały w nim udział wszystkie pełnoletnie i zainteresowane tematem osoby, tak naprawdę każdy kto miał pomysł na formę wyrażenia cierpienia po utracie dziecka.

Kiedy rozstrzygnięcie konkursu?

25 marca wyniki zostaną ogłoszone na stronie internetowej Fundacji (www.fundacjadonumvitae.pl), a zwycięzcy poinformowani osobiście.

A jakie macie pomysły na najbliższą przyszłość?

Wspomniałam już, że spotykamy się z częstym problemem ze strony personelu medycznego, który nie umie postępować z osobami po stracie. Chcielibyśmy coś z tym zrobić. Jesteśmy obecnie na etapie tworzenia szkolenia dla personelu medycznego o postępowaniu z osobami po stracie.

Co takie szkolenie mogłoby zmienić?

Nauczyć ich radzenia sobie z emocjami pacjentek po utracie, a przy okazji pomóc im samym radzić sobie z emocjami które się w nich rodzą, pomóc lepiej to wszystko zrozumieć. Zapobiec sytuacjom gdy na przykład kobieta, która właśnie poroniła leży na jednej sali z 4 innymi matkami, które dopiero co urodziły i karmią swoje maleństwa.

Drugim filarem działalności Donum Vitae  jest promocja naturalnych metod planowania rodziny, głównie naprotechnologii. Czym jest dokładnie naprotechnologia i dlaczego jest tak ważna w działalności waszej Fundacji?

Jest to metoda leczenia niepłodności. Zajmuje się zdrowiem prokreacyjnym kobiety i mężczyzny poprzez monitorowanie indywidualnego cyklu rozrodczego kobiety. Jest to metoda, która nie stoi w sprzeczności z nauczaniem Kościoła Katolickiego i daje szansę na poczęcie dziecka w sposób naturalny.

Do kogo pragniecie dotrzeć?

Do osób starających się o poczęcie i mające z tym trudność, ale także do osób, które chciałyby być świadome własnej płodności, zawczasu zdiagnozować potencjalne problemy z poczęciem dziecka. W związku z tym powstała Poradnia Donum Vitae, w której będą zatrudniani na jasnych zasadach doradcy życia rodzinnego, u których będzie można przejść trzy spotkania w ramach przygotowania do sakramentu małżeństwa. Będzie można również u tych doradców przeszkolić się w metodach obserwacji cyklu. Od stycznia tego roku jest u nas również zatrudniona instruktora Modelu Creighton, czyli podstawowego narzędzia diagnostycznego w ramach naprotechnologii. Poradnia Donum Vitae znajduje się na ul. Tarczyńskiego 4 w Szczecinie.

Czym jest Metoda Creightona?

Jest to podstawowe narzędzie diagnostyki medycznej metodą naprotechnologii w leczeniu niepłodności. Stosuje się go i rozwija na całym świecie od ponad 40 lat. Pozwala skutecznie monitorować zdrowie prokreacyjne, pozostając w zgodzie z naturą.

Jak można skontaktować się z waszą Fundacją i Poradnią?

Z Fundacją można skontaktować się drogą mailową pisząc na adres: kontakt@fundacjadonumviate.pl. Natomiast z Poradnią drogą mailową: rejestracja@poradniadonumvitae.pl i telefoniczną 737 470 024.

Dziękuję za rozmowę.